Sig heeft onder meer als doelstelling hulpverleners een aantal mogelijkheden te bieden tot permanente studie en vorming. Naast studiedagen en workshops organiseert Sig ook intervisiewerkgroepen.
In eerste instantie worden deze georganiseerd voor personeel van de Centra voor Ambulante Revalidatie. De organisatie van de werkgroepen verloopt per werkjaar. Enkele werkgroepen hebben een eigen webpagina of een te downloaden publicatie.
De algemene coördinatie van de werkgroepen is in handen van Viviane Vermeiren. Per werkgroep is er een inhoudelijke coördinator (in het overzicht tussen haakjes vermeld). De werkgroepen komen om de zes weken samen. Er wordt per werkjaar een programma opgesteld. Daarnaast is er tijd voor het uitwisselen van informatie over recente studiedagen, publicaties, nieuwe tests of behandelingsmethodieken en gevalsbesprekingen.
>> Kies een werkgroep en lees het verslag van de werking van 2023-2024.
In tegenstelling tot vorige jaren waren er in 2023-2024 geen vijf bijeenkomsten, maar kwamen we drie volledige dagen samen. Deze werking werd als zinvol (boeiende agenda, minder verplaatsingstijd, live bijeenkomen) ervaren. Toch maakten we ook de bedenking dat door het groeperen van de vergaderingen tot volle dagen, de continuïteit van de werking wat verloren ging. Daarom wordt er voor 2024-2025 gekozen om 1 halve dag online en 3 volledige dagen live te vergaderen.
Het voorbije jaar hebben we gewerkt rond het diagnostisch verslag bij ontwikkelingsdysfasie en taal en executieve functies. Daarnaast bespraken we tips, nuttige methodes en materiaal voor spraak- en taaltherapie bij kinderen met TOS, OD, ASS, al dan niet combinatie met meertaligheid. We bespraken ook casussen en studiedagen.
Na drie boeiende jaren geven Vivian en ik met veel vertrouwen de coördinatie van de werkgroep door aan Heidi Swinnen en Martine Van Aken. We wensen hen veel succes! In 2024-2025 zal er gewerkt worden rond diagnosestelling ontwikkelingsdysfasie bij meertalige kinderen en het behandelen van spraakontwikkelingsdyspraxie binnen de problematiek van ontwikkelingsdysfasie.
Deze werkgroep bestaat uit gecertificeerde Hanen-logopedisten, die (bij voorkeur) in de praktijk met de Hanen-strategieën werken of aan de slag willen met het organiseren van de oudercursus. De Hanen-oudercursus heeft tot doel ouders van jonge kinderen met problemen op het vlak van taal en communicatie te leren hoe ze op een responsieve manier in het dagelijks leven een bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van hun kind.
Het afgelopen werkjaar werkten we rond een aantal items:
De werkgroep Autisme bestaat uit een relatief grote groep enthousiaste mensen die dagdagelijks werken met kinderen en jongeren met autisme. De groep is zeer divers en bestaat uit psychologen, logopedisten, kinesitherapeuten en ergotherapeuten vanuit een diagnostische en/of therapeutische setting. De werkgroep komt ongeveer vijfmaal bijeen, waarvan twee volledige dagen. De drie halve dagen worden online georganiseerd. Verslaggeving gebeurt digitaal.
Tijdens het werkjaar 2023-2024 verdiepten we ons verder in het thema ‘lichaamsgericht werken bij kinderen met autisme’. Het vorige werkjaar werd het thema al grondig uitgewerkt, waarbij er heel wat voorbeelden van lichaamsgericht werken aan bod kwamen. Dit jaar verfijnden we dit nog verder en er werden ook enkele theoretische kaders doorgenomen. Therapeutische yoga werd onder de loep genomen.
Een tweede thema dat dit jaar grondig werd besproken, betreft ‘het voorspellende brein’, als nieuw informatieverwerkingsmodel dat een deel van de kenmerken van autisme kan verklaren. De theorie werd nog eens opgefrist en er werd vooral nagedacht over hoe er een vertaling van de theorie kan worden gemaakt naar psycho-educatie, over hoe de theorie kan worden over gebracht aan bv. ouders,…
‘Alternatieve communicatie’ en de verschillende mogelijkheden op dit vlak, vormden ook het onderwerp van één werkgroep. Ook cultuursensitieve hulpverlening kwam aan bod.
We delen informatie aan elkaar en ondersteunen elkaar in het diagnostisch en therapeutisch proces in de begeleiding van de kinderen met ASS. De bespreking van casuïstiek is een terugkerend onderwerp en wordt als waardevol ervaren. Dit jaar spendeerden we ook een volledige voormiddag aan het doornemen van één specifieke casus, volgens een specifieke methodiek. Hierbij worden de verschillende verklaringsmodellen voor de kenmerken van autisme als basis genomen.
Naast een regelmatig terugkerend ‘rondje’, waarbij ieder vanuit zijn eigen werkveld een vraag of opmerking mag stellen, houden we ook tweemaal een materiaalbeurs met therapeutisch materiaal, werkboeken, (therapeutische) gezelschapsspelen, kijk- en vertelboeken, prentenmateriaal, vragenlijsten, enz. Gevolgde studiedagen die interessant werden bevonden worden besproken. Op deze manier komt op elke werkgroep een gevarieerd aanbod aan thema’s aan bod. Er wordt ook elke bijeenkomst stilgestaan bij recente wetenschappelijke inzichten.
>> Stimuleren van spel en verbeelding bij kinderen met autisme (gratis download)
Het voorbije werkjaar kwamen we opnieuw 4 keer samen: 3x op een voormiddag en 1x een volledige dag. In overleg met de collega’s gingen de vergaderingen 2x online en 2x live door. Elke vergadering delen we informatie over studiedagen of congressen. Collega’s die dit volgden brengen de info. Overleg en discussie over de inhoud is mogelijk.
De intervisiewerkgroep biedt hoofdzakelijk een platform om samen te reflecteren over thema’s verwant aan NAH, om informatie uit te wisselen en om casuïstiek in te brengen. We zijn multidisciplinair samengesteld en werkzaam binnen verschillende sectoren. Met deze ervaringen trachten we een meerwaarde te betekenen in het hulpverleningslandschap voor mensen met NAH. We proberen als werkgroep de vinger aan de pols te houden en noden vanuit het werkveld enerzijds te signaleren en anderzijds bij te dragen aan acties die hieraan tegemoet komen.
Zo hebben we het afgelopen werkjaar nagedacht over het organiseren van een vorming/symposium over hersentumoren. Dit is een doelgroep die binnen een CAR behandeld wordt onder de groep NAH, maar vaak toch een andere aanpak vereist. In samenwerking met Sig hopen we dit symposium in 2025 verder vorm te kunnen geven.
Hiernaast blijven we inzetten op samenwerking met overkoepelende instanties en gaan we na welke rol de werkgroep kan vervullen.
In de werkgroep meertaligheid kwamen heel wat verschillende thema’s aan bod. We werkten een brochure uit met info over de werking van een CAR die voldoende toegankelijk kan zijn voor anderstalig ouders. We besteedden specifiek aandacht aan een aantal materialen en programma’s. Zo gingen we in gesprek met de makers van Taalmaatjes om hen wat suggesties voor te leggen bij het werken met meertalige gezinnen.
Celien Dieleman realiseerde als eindproject een lijst met ‘Vragen en antwoorden over meertalig opvoeden’. We gaven ook hier feedback en deze lijst staat ondertussen online op de website van Sig: https://www.sig-net.be/nl/publicatie/230/detail/vragen-en-antwoorden-over-meertalig-opvoeden-gratis-online-versie Bovendien maakten we kennis met Liba Lingua een spel voor meertalige ouders bij de start op school: https://www.foyer.be/liba-lingua/
We gingen in op specifieke thema’s zoals code-switching en het effect op kinderen, het gebruik van narratieve instrumenten bij diagnostiek, TOS uitleggen aan anderstalige ouders en het gebruik van vertaaltools. Dit laatste zullen we volgend jaar verder uitdiepen.
>> Webpagina Meertalige kinderen (publicaties, tips, literatuur, enz.)
>> Tales at Home (vragenlijst professionals)
Het voorbije jaar kwamen we 3 keer samen voor een volledige dag. De evaluatie gebeurde online. We werkten vooral rond ouderparticipatie.
De intervisiewerkgroep rond Psychomotoriek vond tweemaal plaats in Sig en de laatste dag gingen we aan de slag in het CAR ’t Veld te Aartrijke. Met 13 leden stonden we enigszins stil bij de theoretische achtergrond van verschillende thema’s en anderzijds bij praktische toepassingen, adviezen en materiaal. Een bezoek aan een CAR inspireert, informeert en creëert een ideale omgeving om praktisch aan de slag te gaan.
Tijdens het afgelopen werkjaar zijn verschillende thema’s aan bod gekomen. Als eerste is het psycho-educatief spel afgewerkt en ondertussen te koop > Doe je mee met Kadhdee? We behandelden ook executieve functies en groepswerking. We vergelijken verschillende programma’s en bekeken wat de voor- en nadelen kunnen zijn en hoe we dit kunnen implementeren in binnen groepstherapie in het centrum. Hierbij kwam naar voor dat de programma’s vaak te abstract zijn. Het blijft echter belangrijk te zoeken naar hoe we rond executieve functies kunnen werken en ook de transfer naar thuis en school vlot te bereiken. Daarnaast bekeken we verschillende materialen, vragenlijsten, enz. in functie van diagnostiek. We gingen bij elkaar na hoe onze procedure om een diagnose te stellen eruit ziet. Vanuit de werkgroep blijkt een onderzoeksprogramma op maat van elk kind aangewezen. Waarbij het belangrijk is dat de hulpvraag centraal staat. Ook gevolgde studiedagen werden besproken.
>> Leeswijzer voor leerkrachten bij het zorgpad ADHD
>> Leeswijzer voor ouders bij het zorgpad ADHD
De Sociale Kaart vormde het centraal thema binnen de werkgroep Sociaal Werk dit jaar. Dit gebeurde zowel in de grote groep als in subgroepen per regio. We bekeken samen een webinar van de vernieuwde sociale kaart. Daarnaast werden ervaringen gedeeld van samenwerkingen met externe hulpverleners binnen het ruime zorgverleningslandschap. Ook was er opnieuw ruimte voor heel wat variapunten zoals veranderingen binnen de zorgtoeslag, nieuwe conventie, inkanteling in de VSB, visietekst werkgroep armoede, etc.
Het afgelopen jaar stonden volgende punten op de agenda:
Afgelopen werkjaar werd met de werkgroep gehoor en verstandelijke beperking naast het houden van intervisie verder gewerkt aan het vernieuwen van de website Rita hoort niet goed.
>> Projectwebsite 'Rita hoort niet goed' (online publicatie, filmpje, enz.)
Afgelopen werkjaar kwamen verschillende onderwerpen aan bod binnen de intervisiewerkgroep.
Elke bijeenkomst startte met de mogelijkheid om vragen te stellen die we via intervisiemethodieken probeerden te beantwoorden. Concrete vragen uit het werkveld kwamen aan bod, waarbij we elkaar inspireerden door eigen ervaringen te delen met elkaar. In een latere vergadering bespraken we geregeld hoe we met die inspiratie zelf aan de slag gingen in ons eigen centrum, en hoe dit verliep.
De werkgroep JASPER vloeide spontaan voort uit de basisopleiding JASPER aan de UGent in mei 2018. Onze enthousiaste ploeg binnen dit specialistisch aanbod telt ondertussen verschillende Vlaamse therapeuten (al dan niet nog in opleiding) uit de workshoppen van 2018, 2019, 2022 en 2023, aangevuld met twee Nederlandse JASPER-therapeuten i.o.
Groep 1: Er werd telkens ruimte gemaakt om samen te reflecteren over situaties waarmee een directie geconfronteerd wordt. Casusoverleg nam een belangrijke plaats in. Daarnaast was er voldoende tijd om ook praktisch organisatorische vragen aan bod te laten komen. Er werd kennis en expertise uitgewisseld rond hoe je omgaat met je medewerkers als leidinggevende.
In deze intervisiewerkgroep voor diensthoofden bespreken we concrete casussen en proberen we zo veel mogelijk verschillende perspectieven te bieden. We werken niet met jaarthema's, maar gaan aan de slag met wat zich aandient. Er wordt daarbij breed gekeken en we hebben extra aandacht voor het individuele groei- en leerproces.
